Mark Geuens (Lineas) : “Voor een betere luchtkwaliteit en minder uitstoot is meer vrachtvervoer per spoor een absolute must”
Spoorvrachtoperator Lineas heeft grote ambities. Het bedrijf, dat vroeger opereerde als vrachtvervoerdivisie van de NMBS maar nu in handen is van een private equitygroep, wil in Europa immers een voortrekkersrol vervullen bij de verschuiving van vrachttransport van de weg naar het spoor en zo ook een positieve impact hebben op mobiliteit, het klimaat en de luchtkwaliteit.
“Om als jong bedrijf, dat tegelijk ook nogal wat zware erfenissen heeft uit het verleden, die ambities waar te maken”, zegt Mark Geuens, die bij Lineas de rol vervult van Chief digital information officer, “staan we voor heel wat uitdagingen. Maar dankzij ons gemotiveerde team en het gebruik van tools zoals die van OutSystems die we inzetten voor innovatieve digitaliseringsprojecten zien we de toekomst verwachtingsvol tegemoet.”
Mark Geuens steekt niet onder stoelen of banken dat de coronaperiode voor Lineas niet bepaald gemakkelijk was.
“Veel van onze 2.000 medewerkers waren ziek of moesten door ziekte van iemand in hun omgeving thuis blijven. Dat zorgde voor de nodige capaciteitsproblemen. En daar kwam nog bij dat sommige grote klanten ook plots overgingen tot het sluiten van hun fabriek, waardoor eerdere bestellingen om hun vrachten te vervoeren, plots werden geannuleerd. Voor een organisatie als Lineas, die het moet hebben van constante volumes en recurrente opdrachten, zijn pieken en dalen in de vraag absoluut niet gemakkelijk om mee om te gaan, ook omdat wij met behoorlijk kleine marges werken.”
Forse achterstand in digitalisering en innovatie
Lineas zet hard in op de zogenaamde ‘modal shift’, een combinatie van verschillende vervoerswijzen, waarbij het vervoer per spoor voor het grootste stuk van de af te leggen weg centraal staat.
“Daarmee boren we op zich een ‘gemakkelijke’ markt aan”, legt Mark Geuens uit, “want elk bedrijf beseft tegenwoordig maar al te goed hoe belangrijk het is om bij te dragen tot de vermindering van de koolstofuitstoot. Alleen is het in de praktijk allemaal niet zo gemakkelijk. Daar zijn verschillende redenen voor. Zo heeft grensoverschrijdend spoorvervoer te lijden onder een gebrek aan standaardisering. Niet in alle landen liggen de sporen bijvoorbeeld gelijk en ook de wetgeving rond wie treinen mag besturen kan van land tot land verschillen. Bovendien zijn sommige spoorvrachtoperatoren in Europa ook nog in handen van de overheid. Ook Lineas moet nog met een aantal systemen en materialen werken die dateren van de tijd dat het een dochterbedrijf was van staatsbedrijf NMBS. Assets en infrastructuur die op de lange termijn berekend waren, kunnen we niet zomaar veranderen. En op het vlak van de digitalisering van alle logistieke systemen, lopen we dertig jaar achter op bijvoorbeeld de luchtvaartsector. De spoorwegbedrijven staan niet meteen bekend om hun innovatie. Vaak zijn ze traag omdat ze nog in handen zijn van de overheid of zijn ze nog maar recent in privéhanden terechtgekomen. Ze moeten ook veel energie steken in het implementeren van alsmaar strenger wordende veiligheidsvoorschriften en in het moderniseren van de infrastructuur waardoor er vaak weinig ruimte blijft om echt te innoveren.”
OutSystems Innovation Award
Toch is het precies door volop op innovatie in te zetten dat Lineas een voortrekker wil zijn.
“Ondanks wat we nog meedragen uit ons verleden als staatsbedrijf, ondanks de specifieke factoren die een rem kunnen zetten op een versnelling van de innovatie en in weerwil van marktomstandigheden die voor pieken en dalen kunnen zorgen in de vraag, terwijl we net meer behoefte hebben aan een constante markt, zijn we ervan overtuigd dat we onze ambities kunnen waarmaken en dat we rond maatschappelijk verantwoord ondernemen een voortrekker kunnen zijn.”, klinkt het bij Mark Geuens. “Wat we daarvoor nodig hebben is eigenlijk een combinatie van drie factoren: operationele excellentie, maximale ontzorging voor de klant met pan-Europese leveringen van deur tot deur en track & tracegegevens in real time, en betaalbare tarieven.”
Om één en ander waar te maken zette Lineas een “Gouden Driehoek” digitaliseringsprogramma op. Alle data van de verschillende betrokken partijen zijn samen beschikbaar waardoor een vracht doorheen de volledige reis traceerbaar wordt. Dankzij de in Gouden Driehoek samengebrachte data kan Lineas bovendien resources zoals locomotieven, wagons, opslag en personeel efficiënter beheren wat voor een bijkomende kwaliteitssprong zorgt waar de eindklant beter van wordt. Voor dat innovatieprogramma kreeg Lineas eind 2022 de innovatie-award van softwareontwikkelaar OutSystems.
“We hebben met OutSystems samengewerkt om als het ware drie controletorens te bouwen”, geeft Mark Geuens nog aan. “Daarmee houden we perfect zicht op de zorg voor de klanten, de supply chain en het netwerk. De drie systemen zijn geïntegreerd en stellen ons op die manier in staat om onze hele operatie in goede banen te leiden. Operationele excellentie als betrouwbare en transparante vrachtvervoerder per spoor moet ons in staat stellen om samen met een coalitie van Europese goederenvervoerders het goederenvervoer per spoor te verdubbelen tegen 2030. Omdat vervoer per spoor negen keer minder CO2 uitstoot en zes keer minder energie verbruikt dan wegvervoer, leveren we op die manier ook een belangrijke maatschappelijke bijdrage aan een duurzame en toekomstgerichte samenleving.”
